واقعه کربلا از همان سال ۶۱ق به صورت‌های گوناگون تحلیل شده است. در این جا تحلیل ابن خلدون (۷۳۲-۸۰۸ق) را که هفت‌صد سال پس از این رویداد می‌زیست، بازخوانی می‌کنیم. نظر او به این جهت مهم است که از معدود تاریخ‌نگارانی است که به تحلیل رویدادهای تاریخی پرداخته است. به صورت خلاصه او بر این باور است که وجدان دینی عرب‌های مسلمان با گذشت زمان ضعیف شده و عصبیت‌های دوران جاهلی در آن‌ها زنده شده بود. ثروتی که از چپاول ایران و روم به دست آمده بود در تشدید اختلاف‌ها نقش داشت و به خلیفه‌کشی انجامید.
- ۹۷/۰۶/۲۱