تاریخ هجری چگونه بنیان‌گذاری شد؟

#تاریخ_هجری با هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه آغاز شد. این تاریخ به سال‌های قمری است که آغاز آن به دیدار ماه بستگی دارد. این تاریخ در زمان خلیفه‌ی دوم به دست ایرانیان بنیان‌گذاری شد.

بیشتر بخوانید

واقعه کربلا از نگاه ابن خلدون

واقعه کربلا از همان سال ۶۱ق به صورت‌های گوناگون تحلیل شده است. در این جا تحلیل ابن خلدون (۷۳۲-۸۰۸ق) را که هفت‌صد سال پس از این رویداد می‌زیست، بازخوانی می‌کنیم. نظر او به این جهت مهم است که از معدود تاریخ‌نگارانی است که به تحلیل رویدادهای تاریخی پرداخته است. به صورت خلاصه او بر این باور است که وجدان دینی عرب‌های مسلمان با گذشت زمان ضعیف شده و عصبیت‌های دوران جاهلی در آن‌ها زنده شده بود. ثروتی که از چپاول ایران و روم به دست آمده بود در تشدید اختلاف‌ها نقش داشت و به خلیفه‌کشی انجامید.

بیش‌تر بخوانید

عاشورا در تاریخ یعقوبی

عاشورا و شهادت امام حسین (ع) در این روز در کربلا در تاریخ یعقوبی به صورت فشرده اما بسیار دقیق گزارش شده است. نگارش این کتاب در ۲۵۹ق/۸۷۲م به پایان رسید. نیاکان یعقوبی از اصفهان بودند اما خودش در جامعه‌ی عرب پرورش یافت. این تاریخ پیش از تاریخ طبری تدوین شده و کهن‌ترین کتاب تاریخ دوره‌ی اسلامی است که به دست ما رسیده است. در این جا رویدادهای کربلا را به صورت فشرده از این کتاب بازخوانی می‌کنیم.

عبیدالله بن زیاد مسلم بن عقیل را کشت و حر بن یزید ریاحی و سپس عمر بن سعد را به سوی حسین (ع) فرستاد. آن‌ها در جایی نزدیک فرات به نام کربلا با او روبه‌رو شدند. پس میان او و فرات جدایی انداختند تا آب به او نرسد. او با سپاه دشمن سخن گفت و خواستار شد که به او اجازه‌ی بازگشت بدهند، اما نپذیرفتند.

بیش‌تر بخوانید

واقعه عاشورا به گزارش طبری

واقعه عاشورا بخش چشمگیری از متون تاریخی را به خود اختصاص داده است. طبری در تاریخ سترگ خود مهم‌ترین رویدادهای این واقعه را با دقت گزارش کرده است. او از مردم طبرستان بود اما در بغداد می‌زیست و مفسر قرآن بود. نگارش کتاب تاریخ طبری در ۳۰۲ق/۹۱۴م به پایان رسید. او برای نوشتن این تاریخ از آثار پیشین بهره گرفته است. در این جا مهم‌ترین رویدادهای مرتبط با عاشورا بر پایه‌ی این کتاب یادآوری می‌شود.

بیش‌تر بخوانید

نقش مال حرام در رویداد کربلا

کربلا در سال ۶۰ هجری رویدادی خونین را  تجربه کرد که از جنبه‌های مختلف درباره‌ی آن بحث شده است. کسانی که پیروان پیامبر اسلام به شمار می‌آمدند، امام حسین (ع) نوه‌ی همان پیامبر را به بدترین شیوه کشتند. آن حضرت به کشندگان خود گفت: «شکم‌های شما از مال حرام پر شده است.» این مال حرام از کجا آمده بود؟ بیش‌تر این مال از غارت مردم ایران و روم به دست آمده بود. در این جا فقط به چند رویداد غارتگرانه پیش از رویداد کربلا اشاره می‌شود تا بدانیم «مال حرام» چگونه فراهم آمده بود.

بیش‌تر بخوانید